"Γενίτσαροι και Μπούλες" Νάουσας
Μέσα στην περίοδο της αποκριάς, παράλληλα με τα καρναβάλια, τελείται και το πανάρχαιο έθιμο της μπούλας που συνδέεται με τις ιδιαίτερες τοπικές συνθήκες και γεγονότα της ιστορίας της. Στο επίκεντρο της ναουσαίικης αποκριάς βρίσκεται το εθιμικό δρώμενο «Γενίτσαροι και Μπούλες».Οι ρίζες του ανιχνεύονται στις γιορτές που γίνονται στην Αρχαία Ελλάδα από τα τέλη Δεκέμβρη μέχρι τις αρχές Απριλίου για να τιμηθεί ο Διόνυσος, ο θεός του κρασιού και της αναγεννόμενης φύσης. Η πομπική μορφή του δρώμενου, το ζευγάρι Γενίτσαρος, Μπούλα - γαμπρός, νύφη, οι κινήσεις των χορευτών ακόμα και το όνομα Γιαννίτσαρος παραπέμπουν στο τελετουργικό των πανάρχαιων διονυσιακών γιορτών και στη γέννηση της τραγωδίας. To έθιμο περνώντας μέσα από το φίλτρο της ιστορίας αποκτά και πολλά άλλα στοιχεία. Οι απόψεις λοιπόν διίστανται ως προς την προέλευση του εθίμου. Υπάρχει η άποψη για τη διονυσιακή προέλευση και αυτή που συνδέει το έθιμο με τον αγώνα επί τουρκοκρατίας. Οι Ναουσαίοι το συνδέουν με την τουρκοκρατία και με τον εξωλοθρεμό των παλικαριών του αμαρτωλού Ζήση Καραδήμου που θέλησαν να αντισταθούν στο παιδομάζωμα του Σουλτάνου το 1705. Μέσα από το έθιμο τον εορτασμό του οποίου επέτρεπαν οι τουρκικές αρχές, οι Ναουσαίοι χορεύοντας σκοπούς τραγουδιών που τους θύμιζαν ελεύθερη ζωή, τιμούσαν τα παλικάρια. Για πολλούς «η παράδοση αποτελεί τρόπο ζωής» και η άποψη αυτή είναι αντιπροσωπευτική του εορτασμού της αποκριάς στη Νάουσα. Το παμπάλαιο έθιμο ακολουθεί ένα αυστηρά προκαθορισμένο τυπικό, μια πραγματική ιεροτελεστία, που παραδίδεται από γενιά σε γενιά ανεπηρέαστη από κάθε ξένη και μοντέρνα επίδραση.
*πηγή Εναλλάξ - Περιβαλλονική Ομάδα 1ου Γενικού Λύκειου Νάουσας
"Αράπηδες" Νικήσιανης Καβάλας
Οι Αράπηδες της Νικήσιανης με την γνωστή παραδοσιακή τους μορφή, αρχέγονοι και φοβεροί, ατρόμητοι μέσα στους ήχους από τα μπατάλια και τα τσάνια, τις κινήσεις που φανερώνουν την παγανιστική τους δράση. Οι μπαρμπότες και τα τσερβούλια καλά δεμένα πάνω τους και η πορεία τους από δύο σημεία ξεσήκωσαν μνήμες. Οι ζουρνάδες σιωπούν και αρχίζει ο χορός των Αράπηδων μέσα σε ένα πανδαιμόνιο ήχων. Οι δυό αρχηγοί των ομάδων παλεύουν αγκαλιασμένοι με τα σπαθιά κατάχαμα. Ο ένας ρίχνει τον άλλον και όλοι τους πλησιάζουν και γίνονται μια μεγάλη θημωνιά πάνω τους. Η ανάσταση του νεκρού αράπη φέρνει χαρά η θημωνιά ανοίγει και όλοι πια ξεσκεπάζονται από τις μπαρμπότες και αρχίζουν τον μεγάλο χορό κυκλικά και τρελά με τη συνοδεία του ζουρνά και του νταουλιού. Οι Αράπηδες εμφανίστηκαν στην εποχή του Μέγάλου Αλεξάνδρου όπου τους πήρε μαζί του στην μεγάλη εκστρατεία της Ασίας και φόβισε τους Ινδούς στρατιώτες με τους ελέφαντές τους,στον ποταμό Υδάσπη, με την επιβλητική τους μορφή και τον εκκωφαντικό θόρυβο των κουδουνιών. Το έθιμο των Αράπηδων είναι από τα πιο σημαντικά στον βαλκανικό χώρο και αναβιώνει την εορτή του Αγίου Ιωάννη στο τέλος του Δωδεκαημέρου των Χριστουγέννων στη Νικήσιανη. Αναπαριστά την μάχη της ζωής και του θανάτου. Παλικάρια και παιδιά ντυμένα με προβιές και ζωσμένα με βαριά κουδούνια, βγαίνουν από τα σοκάκια του χωριού και με τον εκκωφαντικό θόρυβο των κουδουνιών ξορκίζουν το κακό και φέρνουν το αισιόδοξο μήνυμα της ζωής. Την διοργάνωση στην Νικήσιανη έχει ο Παραδοσιακός Σύλλογος "Ο Αράπης".
*πηγή Δήμος Παγγαίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου